ENİGMA

Konu: ENİGMA Salı Haz. 12, 2007 6:59 pm

Müziği, çevresel pop veya yeni dalga olarak nitelendirilen Enigma’yı,
Michael Cretu oluşturuyor. Belli dönemlerde Jens Gad, T.A.A.W., Andru
Donalds, ilerde eşi olarak göreceğimiz Sandra ve Ruth Ann’ın da
birlikte çalıştığı Cretu, 18 Mayıs 1957 tarihinde Romanya’nın Bükreş
şehrinde dünyaya gelmiş, yüksek hedefler belirleme alışkanlığına
çocukken başlamıştı. Konser piyanisti olmaya karar verdiğinde henüz 8
yaşında olan bu küçük adam, Bükreş’te klasik müzik dersleri aldıktan üç
yıl sonra Fransa’ya gtti. Burada bir süre eğitimini sürdürdü ve henüz
21 yaşındayken, Almanya’nın Frankfurt kentinde okuduğu müzik
akademisinde derece alma başarısını gösterdi. Genç müzisyen, birkaç yıl
sonra tüm dünyanın ilgiyle takip ettiği ve büyülenerek dinlediği
Enigma’yı yaratacaktı...

Michael Cretu, kariyerine yapımcı olarak başladı ve 1980 yılında ilk
altın kayıt ödülünü aldı. Birlikte çalıştığı sanatçılar arasında Hubert
Kah, Peter Cornelius, Moti Special ve Sylvie Vartan gibi isimler
bulunuyordu. Bir süre sonra tanıştığı şarkıcı Sandra Lauer ile birlikte
yaşamaya başladı. Michael Cretu, Avrupa tarzı dans şarkıları
seslendiren Sandra için 1985 yılından başlamak üzere tam 7 albüm
düzenledi. Bu çalışmalar arasında, genç şarkıcının ilk uluslararası hit
singleı olan ve otuzu aşkın ülkenin müzik listelerinde zirveyi kimseye
kaptırmayan "Maria Magdalena" da yer alıyordu.

Yapımcılık kariyerindeki başarılı çalışmaların ardından ilk solo albümü
olan "Legionare"i 1983 yılında müzikseverlerin beğenisine sundu. Virgin
Kayıt Şirketi etiketiyle piyasaya çıkan "Legionare", Amerika’da
dağıtılamadı. Belki de bunun için Cretu’nun yeni bir kimliğe bürünmesi
gerekiyordu.

Art of Noise ve Pink Floyd gibi topluluklardan esinlenerek
çalışmalarını Enigma’nın ilk albümü "MCMXC a.D."de topladı. Adıyla Roma
rakamlarında 1990’ı ifade eden çalışma, bu yılın 3 Aralık gününde
piyasaya çıktı. Cretu, böylece Amerika pazarına da girmeyi başarmış ve
albüm, 12 Şubat 1991’de bu ülkede de raflardaki yerini almıştı.
Sanatçının başarıları, dünya çapında 12 milyonun üzerinde bir satış
rakamına ulaşılması ve 25 ülkede altın ve platin kayıt ödüllerinin
alınmasıyla daha da pekişti.

"MCMXC a.D." albümünde Enigma’yı, Cretu ve David Fairstein
oluşturmuştu. Albümün başında ilginç bir giriş paragrafı vardı; "İyi
akşamlar. Enigma’yı dinliyorsunuz. Önümüzdeki bir saatlik sürede sizi
başka bir dünyaya; müziğin, ruhun ve meditasyonun dünyasına
götüreceğiz. Işıkları söndürün, derin nefes alın ve rahatlayın..." Ve
tempo: "Yavaşça hareket etmeye başlayın... Çok yavaş. Ritmin sizi alıp
götürmesine, size yön vermesine izin verin."

Enigma müziğinin büyüsü, ""MCMXC a.D."" ile müzikseverlere ulaşmıştı.
Ancak bazı şarkıların erotik ve ’sakıncalı’ bulunan sözleri, çeşitli
ülkelerde kiliseler tarafından tepkiyle karşılanmış ve katolik kesimin
çoğunlukta olduğu dinleyici kitlelerine sahip radyo istasyonları, bu
parçaların yayınını yasaklamıştı. Bu durumdan rahatsızlık duyan Cretu,
inançsız biri olmadığını, şarkılarına gösterilen tepkileri ise
anlayamadığını belirtmişti.

Bir yanda bu gelişmeler yaşanırken hayranları Enigma’yı bağırlarına
basmış, 1991’in Ocak ayında "Sadeness Part I", yedi Avrupa ülkesinde
listebaşı olmuştu. Almanya’da tüm zamanların en çok satılan single
çalışması durumuna gelen, Belçika, Hollanda, İsviçre, Avusturya,
İngiltere ve Yunanistan’da da müthiş bir grafik çizen "Sadeness Part
I", Amerika’da da büyük ilgiyle karşılandı ve platin single
sertifikasına layık görüldü.

1993 yılında film yapımcısı Robert Evans, Michael Cretu’ya "Sliver"
isimli filminin müziğini yapması için teklif götürdü. Bunun üzerine
Cretu, bir sonraki Enigma albümünde de "Age of Loneliness" adıyla yer
alacak olan "Carly’s Song" ve "Carly’s Loneliness" adlı iki parça
kaydetti. Bundan önce ilk albümden bazı şarkılar, "Single White Female"
ve "Boxing Helena" isimli filmlerde kullanılmıştı.

Ve Enigma’nın ikinci albümü "The Cross of Changes", Aralık 1993’te
Avrupa’da, birkaç ay sonra da Amerika’da piyasaya sunuldu. Cretu albüm
için tam üç yıl çalışmıştı. Belki de bu, bir röportajında Larry Flick’e
söylediği şu sözleri daha iyi anlamamızı sağlayacaktı; "Müzik ruhumun
bir parçası ve her şeye o karar veriyor."

9 şarkıdan oluşan "The Cross of Changes" albümünde ünlü klasik müzik
bestecisi Richard Wagner’ın dehasından yararlanılmış ve Cretu, yine
büyüleyici bir atmosfer yaratmayı başarmıştı. Amerika’da, çıktıktan
sadece yedi hafta sonra platin ödüle layık görülen çalışma, ünlü
müzisyene bir ay sonra "Return to Innocence" singleıyla da altın ödülü
kazandırdı. Cretu, üstüste gelen başarıların üzerine yaptığı açıklamada
"Enigma, bazı şeyleri kuralların dışında yapabilmek için bir araç... Ve
ben Enigma ile kayıtlar yapmaya devam edeceğim, tüm yeni fikirlerim
bitinceye kadar..."

Cretu’nun yenilikçi düşünceleri gelişmeye devam ederken 26 Kasım
1996’da Enigma’nın üçüncü albümü olan "Le Roi Est Mort, Vive Le Roi!"
müzikseverlerin beğenisine sunuldu. 12 şarkıdan oluşan albüm,
Enigma’nın uluslararası başarısının arkasındaki yaratıcı güç olan
Cretu’yu yeniden zirveye çıkardı. "Le Roi Est Mort, Vive Le Roi!",
diğer adıyla "Enigma 3", ilk iki albümdeki tüm öğeleri bir araya
getirmiş ve geçmiş Enigma çalışmalarının evrimsel sentezi olarak
tanımlanmıştı.

Tematik açıdan bakıldığında, "MCMXC a.D." albümünde seksüellik ve din
arasında bir diyalog kurulduğu, "The Cross of Changes"te ise metafiziğe
ağırlık verildiği görülüyor. "Le Roi Est Mort, Vive Le Roi!" ise
varoluşçuluğu ön plana çıkaran bir anafikre sahip. Cretu, şöyle diyor:
"Varlığımızdaki en büyük soru işareti şudur; ’olmak ya da olmamak’...
Ama neden?" Ve albümden bir şarkı sözü... "There’s no teacher, who can
teach anything new. He can just help us to remember the things we
always knew." ("Yeni olan her şeyi öğretebilen bir öğretmen yoktur. O
sadece her zaman bildiğimiz şeyleri hatırlamamıza yardımcı olabilir.")

Bir sürelik sessizliğin ardından Enigma, dördüncü albümüyle
dinleyenlerinin karşısına çıktı. 11 şarkıdan oluşan ve Virgin
etiketiyle sunulan "The Screen Behind The Mirror" raflardaki yerini
aldığında takvimler 2000 yılının Ocak ayını gösteriyordu. Enigma bu
kez; vokallerde Michael Cretu’nun yanısıra Elisabeth Houghton, Sandra
Cretu, Ruth-Ann ve Andru Donalds gibi isimleri barındırıyor, gitarda
ise bu şarkıcılara Jens Gad eşlik ediyordu. İspanya’da A.R.T.
Stüdyolarında kaydedilen albüm, klasik nakaratı ve dramatik yapısıyla
dikkat çeken, konuşmalar ve ürkütücü seslerle beslenen "The Gate" adlı
parçayla açılıyor... Modern bir pop şarkısı olarak nitelendirilebilen
"Push The Limits", güçlü orkestra sesleriyle dinleyiciyi kendinden
geçiriyor. "Camera Obscura", dans ritmleriyle rönesans döneminin ruhunu
yansıtmayı başaran büyüleyici bir çalışma...

Birbirinden etkili şarkılar içeren "The Screen Behind The Mirror",
sözleriyle de dikkat çekiyor. Çelişkili metaforlara yer verilen ve doğu
felsefesinin izlerini taşıyan sözler, Enigma’nın çok sayıda kültürü
mükemmel bir uyumla birleştirdiğinin en güzel kanıtlarından birini
oluşturuyor.

Karakterini koruyan ancak yeniliklere de tümüyle açık olan Enigma
müziği, 2003 sonbaharında yeniden dinleyicilerinin karşısına çıktı. Üç
yıllık özlem, 11 şarkıdan oluşan ve yine Virgin etiketiyle karşımıza
çıkan "Voyageur" ile sona erdi. Albümde sırasıyla şu parçalar yer
alıyor; "From East To West", "Voyageur", "Incognito", "Page Of Cups",
"Boum Boum", "Total Eclipse Of The Moon", "Look Of Today", "In The
Shadow, In The Light", "Weightless", "The Piano" ve "Following The Sun".